H συμμετοχή της γυναίκας στη γονιμοποίηση
Τα γυνακεία γεννητικά όργανα βρίσκονται όλα μέσα στη πύελο (λεκάνη) της γυναίκας και εξασφαλίζουν, αφενός την ορμονική λειτουργία της γυναίκας και αφετέρου την παραγωγή και τη μετακίνηση των ωαρίων για την διαδικασία της γονιμοποιήσεώς τους, καθώς και την τροφοδοσία του γονιμοποιημένου ωαρίου, μέχρι να αποκτήσει δική του κυκλοφορία.

Ο γεννητικός κύκλος
Τόσο η ωορρηξία όσο και η παραγωγή ορμονών από την ωοθήκη είναι διαδικασίες που επαναλαμβάνονται κάθε μήνα και ονομάζονται γεννητικός κύκλος. Βασίζεται στις αλλαγές ανάπτυξης των θηλυκών γεννητικών κυττάρων των ωοθηκών, τα οποία εξελίσσονται σε ωάρια.
Όταν η γυναίκα έρχεται στον κόσμο, στις ωοθήκες της υπάρχει ένα μεγάλο απόθεμα γεννητικών κυττάρων, γύρω στα τρία με τέσσερα εκατομμύρια, αν και ο αριθμός ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Από τα κύτταρα αυτά λιγότερα από 1% προορίζονται για ωρίμανση και ωορρηξία, στα 35 περίπου γόνιμα χρόνια της γυναίκας.
Στην αρχή του γεννητικού κύκλου μερικά γεννητικά κύτταρα αρχίζουν να ωριμάζουν σε ωοθυλάκια με την επίδραση μιας ορμόνης, της θυλακιοτρόπου ορμόνης (FSΗ), που εκκρίνεται από την υπόφυση (αδένας που βρίσκεται κάτω από τον εγκέφαλο). Ο μηχανισμός που προκαλεί κάθε μήνα την ωρίμανση των ωοθυλακίων είναι άγνωστος.
Όταν το ωοθυλάκιο, που περιέχει μέσα του το ωάριο ωριμάσει, εμφανίζεται σαν ένας μικρός όγκος στην επιφάνεια της ωοθήκης. Η ωχρινοτρόπος ορμόνη (LΗ), που εκκρίνεται και αυτή από την υπόφυση, προκαλεί τη ρήξη του(ωορρηξία) και απελευθερώνεται το ωάριο.
Μικροσκοπικές προεκβολές σαν φούντες, οι κροσσοί, που βρίσκονται στην άκρη κάθε σάλπιγγας και κοντά στην επιφάνεια της ωοθήκης, ωθούν και στην κυριολεξία ρουφούν το απελευθερωμένο ωάριο σε μία από τις δύο σάλπιγγες. Οι συσπάσεις των μυών των σαλπίγγων βοηθούν το ωάριο στο "ταξίδι" του μέσα στη σάλπιγγα, περιμένοντας να γονιμοποιηθεί από ένα σπερματοζωάριο.
Αν αυτό συμβεί μετά 3- 4 ημέρες το γονιμοποιημένο ωάριο, φεύγει από τη σάλπιγγα και μπαίνει μέσα στη μήτρα, φωλιάζει στο τοίχωμά της και ξεκινά την 9μηνη ανάπτυξη της εμβρυικής ζωής, μέχρι την ώρα του τοκετού.
Η πρώτη ημέρα του κύκλου συμπίπτει με την πρώτη ημέρα της εμμήνου ρύσεως, ενώ στην ωοθήκη παράγεται μικρή ποσότητα οιστρογόνων, που προοδευτικά αυξάνονται και φτάνουν στο ζενίθ τους ακριβώς πριν από την ωορρηξία, δηλαδή 14 ημέρες μετά την πρώτη ημέρα της τελευταίας περιόδου.
Η μέση χρονική διάρκεια του γεννητικού κύκλου είναι 28 ημέρες, αλλά μπορεί να κυμαίνεται ανάμεσα στις 26 με 33 ημέρες. Το πρώτο μισό του κύκλου πριν από την ωορρηξία ονομάζεται οιστρογονική φάση του κύκλου και το δεύτερο μισό μετά την ωορρηξία, προγεστερονική φάση, από το είδος των ορμονών που εκκρίνονται.
Στη διάρκεια του δεύτερου μισού του κύκλου, της προγεστερονικής φάσης δηλαδή, παρατηρείται και έκκριση μικρής ποσότητος οιστρογόνων, που σταματά μερικές ημέρες πριν από την έμμηνο ρύση. Η απότομη μείωση των θηλυκών ορμονών, αν δεν προκύψει γονιμοποίηση και εγκυμοσύνη, έχει ως αποτέλεσμα την αποβολή του ενδομητρίου και του αίματος, ως περίοδος.

Το ωοθυλάκιο, που αναπτύσσεται προοδευτικά, ωριμάζει τις δύο πρώτες εβδομάδες του γεννητικού κύκλου.

Ορμονικές αλλαγές στο σώμα της γυναίκας.
Στο πρώτο μισό του γεννητικού κύκλου, η παραγωγή οιστρογόνων, ως των κατεξοχήν θηλυκών ορμονών, αναζωογονεί το γυναικείο σώμα. Τα μαλλιά διατηρούνται σε καλή κατάσταση, η επιδερμίδα λάμπει και το ηθικό ανεβαίνει. Τα κολπικά υγρά είναι διαυγή, αραιά και σχεδόν άοσμα. Στο δεύτερο μισό, το στήθος μεγαλώνει, βαραίνει και γίνεται πιο ευαίσθητο. Μπορεί να εμφανιστούν στίγματα και τα κολπικά υγρά γίνονται παχύρρευστα, κολλώδη και αναδίνουν μια οσμή ψαριού.
Η γυναίκα αισθάνεται φουσκωμένη, έχει πονοκέφαλο και πόνους στην κοιλιά. Η διάθεσή της αλλάζει πολύ. Μπορεί να γίνει πιο ευέξαπτη και ευσυγκίνητη, να χάσει εύκολα την ψυχραιμία της, να κλάψει με το παραμικρό ή να νιώθει κατάθλιψη, η οποία μπορεί να της γεννήσει ακόμα και συναισθήματα βίας ή αυτοκαταστροφής.

Η μήτρα
Η μήτρα είναι ένα όργανο που μοιάζει με ανάποδο αχλάδι. Τα δύο τρίτα της επάνω πλευράς αποτελούν το σώμα της μήτρας, ενώ η κάτω άκρη της, ο τράχηλος, προβάλλει μέσα στον κόλπο. Οι δύο επάνω γωνίες επικοινωνούν με τις σάλπιγγες και μέσω του αυλού των σαλπίγγων με την περιτοναϊκή κοιλότητα. Όταν η γυναίκα δεν είναι έγκυος, η μήτρα είναι επίπεδη και ζυγίζει 50 με 100 γραμμάρια περίπου.
Γέρνει ελαφρά προς τη δεξιά πλευρά (δεξιά περέκκλιση), ενώ όταν τη βλέπουμε οπό το πλάι γέρνει ελαφρά προς τα εμπρός (προσθία κλίση). Αν γέρνει πρός τα πίσω (20% των γυναικών), έχουμε οπισθία κλίση, με συχνότερη εμφάνιση δυσμηνόρροιας και δυσκολία σύλληψης.
Η θέση της μήτρας επηρεάζει την ουροδόχο κύστη και το ορθόν έντερο. Φυσιολογικά, όταν μια γυναίκα στέκεται όρθια, ο τράχηλος της μήτρας βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τα μπροστινά πυελικά οστά. Οταν όμως εξασθενήσουν οι πυελικοί μύες, η μήτρα πέφτει κάτω από αυτό το επίπεδο και φτάνει μέχρι την πρόπτωση.
Το κυρίως τοίχωμα της μήτρας, το μυομήτριο αποτελείται από μυϊκές ίνες, που χωρίζονται με συνδετικό ιστό και είναι διατεταγμένες είτε κατά μήκος είτε κατά τρόπο κυκλικό.
Η κοιλότητα της μήτρας επενδύεται από το ενδομήτριο, ιστό πολύ χρήσιμο για τη σύλληψη και την ανάπτυξη του εμβρύου, που το πάχος του ποικίλλει κατά τη διάρκεια του γεννητικού κύκλου..

Οταν η γυναίκα δεν είναι έγκυος, η μήτρα είναι επίπεδη και ζυγίζει 50 με 100 γραμμάρια περίπου, έχει ύψος οκτώ εκατοστά, φάρδος πέντε εκατοστά και πάχος τρία εκατοστά.

Οι ωοθήκες
Οι ωοθήκες βρίσκονται στα πλάγια τοιχώματα της μήτρας, κάτω από τις σάλπιγγες και διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στην αναπαραγωγή του είδους.
Εκτελούν δύο λειτουργίες στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους, την παραγωγή των ωαρίων και την παραγωγή των γυναικείων ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης.
Οι λειτουργίες τους ρυθμίζονται από τον εγκέφαλο, μέσω του υποθαλάμου και την αδενοΰπόφυσης.
Η μήτρα αποτελεί τον κύριο στόχο δράσης για τις γεννητικές ορμόνες, που προετοιμάζουν το ενδομήτριο για την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μητρική κοιλότητα, μετά την κάθοδό του από τη σάλπιγγα.

Το ωάριο
Ωορρηξία έχουμε στα μέσα κάθε γεννητικού κύκλου και αντιπροσωπεύει τη συμμετοχή της μητέρας στη δημιουργία του μωρού της.
Η γονιμοποίηση προκύπτει από τη συνένωση του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου. Είναι το σύνολο των πατρικών και μητρικών χρωμοσωμάτων.
Για να διατηρηθεί όμως ο ίδιος αριθμός χρωμοσωμάτων στα κύτταρα του νέου οργανισμού (33 ζεύγη ή 66 στο σύνολό τους), ο αριθμός τους στο ωάριο μειώνεται από 46 σε 23 πριν από τη γονιμοποίηση, δηλαδή στο μισό. Αυτό επιτυγχάνεται με δύο διαδοχικές διαιρέσεις του κυττάρου, που αποκαλούνται "μείωση".
Από τα 23 χρωμοσώματα, που έχει κάθε ωάριο, τα 22 αφορούν τα σωματικά χαρακτηριστικά και το 23ο (-Χ- χρωμόσωμα ), αφορά το φύλο του εμβρύου. Αντίστοιχα τα σπερματοζωάρια έχουν 22 σωματικά χρωμοσώματα και το 23ο, που είναι το φυλετικό χρωμόσωμα διακρίνεται σε -Χ- και –Υ-.
Η ένωση ωαρίου (όλα έχουν –Χ- φυλετικό χρωμόσωμα) με –Χ- σπερματοζωάριο κάνει κορίτσι (ΧΧ). Η ένωση ωαρίου με –Υ- χρωμόσωμα φύλου δημιουργεί αγόρι (ΧΥ).

Η γονιμοποίηση προκύπτει από τη συνένωση του ωαρίου και του σπερματοζωαρίου.

Οι σάλπιγγες
Κάθε σάλπιγγα έχει μήκος περίπου δέκα εκατοστά. Το εσωτερικό της άνοιγμα βρίσκεται μέσα στη μήτρα και το εξωτερικό στην πυελική κοιλότητα, δίπλα και πάνω από την ωοθήκη.
Διευρύνεται προς την πλευρά της ωοθήκης και σχηματίζει τον κώδωνα, που μοιάζει με δαντελωτό χωνί, με κροσσούς ολόγυρά του.
Ορισμένα από τα κύτταρα που καλύπτουν από μέσα το εσωτερικό της σάλπιγγας τον αγωγό δηλαδή, είναι εφοδιασμένα με κροσσούς, που με τις κινήσεις τους ωθούν το ωάριο από τις ωοθήκες στις σάλπιγγες και την κοιλότητα της μήτρας.